چک یک سند رسمی است که به صورت کتبی از یک بانک یا موسسه مالی دریافت می‌شود و نشان می‌دهد که صاحب چک مقداری پول را در حساب خود دارد و می‌تواند آن را به شخص دیگری واگذار کند.
چک یک روش پرداخت امن و رایج است که در بسیاری از معاملات استفاده می‌شود؛ اما چگونه می‌توانیم از چک به درستی استفاده کنیم و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنیم؟ در این مقاله به این سؤال پاسخ خواهیم داد و نکات مهمی را درباره چک بیان خواهیم کرد.
فهرست مطالب:
چگونه یک چک را تهیه کنیم؟
برای تهیه چک، ابتدا باید یک حساب بانکی باز کنیم و از بانک درخواست دفترچه چک کنیم؛ بانک معمولاً یک شماره حساب و یک شماره رمز برای ما ایجاد می‌کند که باید آن‌ها را به خاطر بسپاریم.
هر دفترچه چک شامل چندین برگ چک است که هر کدام شامل اطلاعات زیر می‌باشند:
- نام و نشان بانک یا موسسه مالی
- مبلغ چک به حروف و اعداد
- نام و امضای صاحب چک
- شماره سریال چک
- تاریخ صدور چک
چگونه یک چک را پر کنیم؟
برای پر کردن یک چک، باید مراحل زیر را انجام دهیم:
- تاریخ صدور چک را در قسمت مربوطه بنویسیم؛ باید به شکل روز/ماه/سال باشد.
- نام گیرنده چک را در قسمت مربوطه بنویسیم؛ نام باید کامل و بدون اشتباه باشد و همانطور که در کارت شناسایی یا سند رسمی گیرنده آمده است نوشته شود؛ مثلاً: حمید رضا سلامی فرد.
- مبلغ چک را به حروف و اعداد در قسمت‌های مربوطه بنویسیم و مبلغ باید به ریال یا تومان باشد؛ مثلاً ۸۰۰٬۰۰۰ ریال یا ۸۰ تومان؛ همچنین باید مبلغ را به حروف نیز بنویسیم و از کلمات مانند: فقط، تنها، صرفاً و غیره استفاده کنیم تا از تغییر مبلغ جلوگیری کنیم؛ مثلاً: پنجاه هزار تومان (فقط).
- امضای خود را در قسمت مربوطه بکشیم اگر امضا نکنیم، چک معتبر نخواهد بود.
چه مشکلاتی ممکن است در استفاده از چک پیش بیاید؟
استفاده از چک ممکن است با مشکلاتی همراه باشد که باید از آن‌ها آگاه باشیم و راه‌های حل آن‌ها را بدانیم.
برخی از مشکلات چک:
- چک برگشتی: اگر صاحب چک مقدار کافی پول را در حساب خود نداشته باشد یا از بانک درخواست کند که چک را پرداخت نکند، چک برگشت می‌خورد و گیرنده چک نمی‌تواند مبلغ آن را دریافت کند؛ در این صورت، گیرنده چک می‌تواند از طریق قضایی اقدام به دریافت حق خود کند؛ برای این کار باید چک برگشتی را به دادگاه تسلیم کند و شکایت خود را ثبت کند؛ دادگاه ممکن است از صاحب چک جریمه یا حبس بخواهد یا از او بخواهد که مبلغ چک را به همراه کارمزد و خسارت به گیرنده چک بپردازد.
- چک تاریخ گذشته: اگر تاریخ صدور چک از تاریخ ارائه آن به بانک یا موسسه مالی بیش از ۶ ماه گذشته باشد، چک تاریخ گذشته محسوب می‌شود و قابل پرداخت نیست؛ در این صورت، گیرنده چک باید از صاحب چک بخواهد که چک جدیدی به او بدهد یا مبلغ چک را به روش دیگری به او پرداخت کند.
- چک تاریخ آینده: اگر تاریخ صدور چک از تاریخ ارائه آن به بانک (موسسه مالی) کمتر باشد، چک تاریخ آینده محسوب می‌شود و قابل پرداخت نیست تا زمانی که تاریخ صدور چک فرا برسد؛ در این صورت، گیرنده چک باید صبر کند تا تاریخ صدور چک برسد و سپس چک را به بانک یا موسسه مالی برساند؛ البته این روش پرداخت ممکن است خطرناک باشد چون ممکن است صاحب چک در آینده مقدار کافی پول را در حساب خود نداشته باشد یا چک را لغو کند.
- چک سرقتی: اگر چکی که به ما داده شده هست، بدون اجازه صاحب چک از او گرفته شده باشد یا ما چک خود را از دست داده باشیم، چک سرقتی محسوب می‌شود و قابل پرداخت نیست؛ در این صورت، باید سریعاً به بانک (موسسه مالی) مربوطه اطلاع دهیم و از آن‌ها بخواهیم که چک را لغو کنند؛ همچنین باید به پلیس گزارش دهیم و شکایت خود را ثبت کنیم.
- چک تقلبی: اگر چکی که به ما داده شده است، دارای اطلاعات نادرست یا تغییر یافته باشد یا از بانک (موسسه مالی) معتبر نباشد، چک تقلبی محسوب می‌شود و قابل پرداخت نیست؛ در این صورت، باید از صاحب چک توضیح بخواهیم و اگر متوجه شدیم که او قصد تقلب داشته است، به پلیس گزارش دهیم و شکایت خود را ثبت کنیم.
برخی از نکات کلیدی در استفاده از چک:
- اطلاعات چک را به دقت و بدون خطا و اصلاحی بنویسیم.
- از چک‌هایی که دارای عیب یا نقص هستند، استفاده نکنیم.
- از تاریخ صدور چک رعایت کنیم و از تاریخ گذشته یا آینده خودداری کنیم.
- از چک‌هایی که به نام ما نیستند، استفاده نکنیم و از صاحب چک بخواهیم که چک را به نام ما بنویسد یا به ما واگذار کند.
- قبل از صدور چک یا دریافت چک، از مقدار پول موجود در حساب خود یا صاحب چک اطمینان حاصل کنیم.
- در صورت برگشت چک یا سرقت چک یا تقلب چک، از طریق قانونی اقدام کنیم و حق خود را پیگیری کنیم.
نتیجه گیری درباره چک
چک یک روش پرداخت معتبر و رایج هست که در بسیاری از معاملات استفاده می‌شود؛ اما برای استفاده از چک باید قوانین و مقررات آن را رعایت کنیم و از مشکلات احتمالی آن آگاه باشیم؛ در مقاله چک چیست و چگونه از چک استفاده کنیم، ما به شما نشان دادیم که چگونه یک چک را تهیه، پر و دریافت کنیم و چه مشکلاتی ممکن است در استفاده از چک پیش بیاید و چگونه از آن‌ها جلوگیری یا آن‌ها را حل کنیم.
برخی از توصیه‌های مهم و ضروری برای جلوگیری از چکهای جعلی و تقلبی بودند؛ امیدواریم که این مقاله برای شما مفید و کاربردی بوده باشد؛ اگر سوال یا نظری دارید، می‌توانید در قسمت نظرات با آسیا وکیل در میان بگذارید. با تشکر از همراهی شما.
سوالات پرتکرار درباره چک
آیا شما هم سوالاتی در خصوص کارگروه چک دارید؟ در این بخش قصد داریم به برخی از رایج‌ترین سوالات این حوزه پاسخ دهیم و اگر جواب سؤال شما در لیست زیر نبود، می‌توانید سوالات خود را کامنت کنید تا در سریع‌ترین وقت ممکن به آن‌ها رسیدگی شود.
1. چه زمانی چک را می‌توانیم به شخص دیگری واگذار کنیم؟
اگر چکی که به ما داده شده است، به نام ما نباشد و به نام «حامل» یا «به حامل» باشد، می‌توانیم آن را به شخص دیگری واگذار کنیم؛ برای این کار باید نام و امضای خود را در پشت چک بنویسیم و چک را به شخص دیگری بدهیم که به این روش را انتقال چک می‌گویند.
2. چه زمانی چک را می‌توانیم به بانک یا موسسه مالی برسانیم؟
اگر تاریخ صدور چک فرا رسیده باشد، می‌توانیم چک را به بانک یا موسسه مالی برسانیم؛ اما اگر تاریخ صدور چک فرا نرسیده باشد، باید صبر کنیم تا تاریخ صدور چک برسد و سپس چک را برسانیم؛ البته باید توجه داشته باشیم که اگر از تاریخ صدور چک بیش از ۶ ماه گذشته باشد، چک تاریخ گذشته محسوب می‌شود و قابل پرداخت نیست.
3. چه زمانی چک را می‌توانیم به بانک یا موسسه مالی برسانیم؟
برای لغو چک در سامانه صیاد، باید قبل از اینکه گیرنده چک آن را در سامانه تایید کند، به بانک مراجعه کنید و درخواست ابطال چک را بدهید؛ این کار از طریق سامانه صیاد یا برنامه‌های موبایل امکان پذیر نیست و فقط با مراجعه حضوری به بانک انجام می‌شود؛ اگر چک را به اشتباه ثبت کرده باشید، باید در اسرع وقت این کار را انجام دهید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
